Tym razem zajmiemy się zagadnieniem związanym z uszkodzeniem aparatu więzadłowego stawu kolanowego a dokładniej uszkodzeniem więzadła krzyżowego przedniego .
W stanach zjednoczonych na skutek urazów kolana wykonuje się około 120 tys. rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego rocznie. Droga którą osoba musi przejść od urazu więzadła poprzez operację i rehabilitację przed i pooperacyjną jest długa, jednak gwarantuje powrót do pełnej sprawności. Powrót do pełnej sprawności od urazu zajmuje do 12 miesięcy.
Zacznijmy od początku …
MECHANIZM URAZU WIĘZADŁA KRZYŻOWEGO ACL
Na skutek dużej siły działającej na kolano prowadzącej do silnego rozciągnięcia więzadła, może dojść do uszkodzenia więzadła ACL, czyli krzyżowego przedniego . Towarzyszyć temu może uraz więzadła pobocznego piszczelowego oraz uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej – tzw. Nieszczęśliwa triada O’Donoghue.
Istnieje kilka mechanizmów urazów:
Silna aktywacja mięśnia czworogłowego przy wyprostowanym lub lekko zgiętym kolanie.
Uderzenie kolana od bocznej strony
Nadmierna rotacja zewnętrzna i wewnętrzna połączona z wyprostem i ruchem koślawienia.
Silny przeprost z nogą ustawioną na podłożu
REKONSTRUKCJA WIĘZADŁA KRZYŻOWEGO PRZEDNIEGO
Istnieje wiele metod chirurgicznych rekonstrukcji więzadła ACL. Najczęstszym materiałem z którego wykonuje się “nowe” więzadło to ścięgna dwóch mięśni – m. Półścięgnistego oraz smukłego. Inną możliwością jest pobranie części więzadła rzepki lub materiał zewnętrzny.
Jak już wspomniałem, istnieje wiele metod rekonstrukcji więzadła dlatego też, nie będę opisywał leczenia chirurgicznego. Skupimy się za to na rehabilitacji.
REHABILITACJA PO USZKODZENIU WIĘZADŁA
Podobnie jak z metodami chirurgicznego leczenia więzadła krzyżowego przedniego, tak i przebieg protokołów rehabilitacyjnych jest niezwykle zróżnicowany. Z tego powodu nie będę przedstawiał konkretnego protokołu rehabilitacyjnego tylko opiszę główne założenia rehabilitacji którymi kierujemy się w gabinecie REHAB Gdańsk.
A więc od początku…
Kule
Nieodłącznym elementem pozabiegowym są kule. Zalecamy przez około 4-6 tygodni chodzić o dwóch kulach łokciowych. Dlaczego o dwóch ? Ponieważ pozwala to na prawidłowe odciążenie operowanej kończyny, utrzymanie prawidłowej pozycji kręgosłupa, równomierne obciążanie obu kończyn górnych oraz kończyn dolnych.
W jednym z naszych artykułów dowiecie się jak wygląda prawidłowy chód o kulach
Ogólne zalecenia
Pamiętaj aby od pierwszego dnia po operacji dążyć do uzyskania biernego wyprostu ! Jest to niezwykle ważne, z uwagi na częste tworzenie się przykurczu zgięciowego.
Natychmiastowe uruchomienie operowanej kończyny – pod okiem specjalisty.
Wykonywanie ćwiczeń w zamkniętych łańcuchach.
Wykonywanie ćwiczeń odtwarzających zakres ruchomości
Wykonywanie ćwiczeń propriocepcji i kontroli ruchowej
Ćwiczenia rozciągające
Ćwiczenia wzmacniające mięśnie kończyn dolnych
Stopniowe odzyskanie pełnego zakresu ruchu pod okiem fizjoterapeuty
1 tydzień pooperacyjny 0°-90°
2 tydzień pooperacyjny 0°-105° (115°)
3 tydzień pooperacyjny 0° -115 ° (125°)
4 tydzień pooperacyjny powyżej 125°
WAŻNE !!!
W trakcie ćwiczeń nie może można doprowadzić do bólu w kolanie!
Dyskomfort wywołany rozciąganiem lub zmęczeniem mięśnia nie jest zły.
Nie wolno doprowadzić do powstania obrzęku w trakcie lub po terapii. Jeśli się pojawia, należy zmniejszyć obciążenie treningowe
NIE wykonuj ćwiczeń w otwartych łańcuchach
(poniżej obrazki pokazują ćwiczenia których bezwzględnie unikać.
Dlaczego podane ćwiczenia są złe ? W sub-maksymalnym wyproście (od 30 ° zgięcia do pełnego wyprostu) dochodzi do przedniej translacji (ślizgu) kości piszczelowej. Ruchy te mogą spowodować rozciągnięcie nowego więzadła (co obniży jego właściwości mechaniczne) lub też wywołać stan zapalny w stawie który może doprowadzić do uszkodzenia więzadła.
POWRÓT DO SPRAWNOŚCI PO URAZIE
Prawidłowo przeprowadzona rehabilitacja po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego jest jednym z elementów powrotu do pełnej sprawności. Niezwykle ważne jest prawidłowe przeprowadzenie osoby przez odpowiednie fazy przebudowy więzadła.
Terapeuci pracujący w gabinecie REHAB Gdańsk posiadają odpowiednie umiejętności aby przeprowadzić państwo skutecznie i bezpiecznie przez wszystkie fazy rehabilitacji.
Opracował
Mgr Wojciech Szreder